Dagje met Donner

Ik voer Binnenhof 22, Den Haag, in op mijn navigatiesysteem. Het bezoekadres van de Eerste Kamer der Staten Generaal. Vandaag staat de behandeling van de Nieuwe Wajongwet op het programma.

Bij het invoeren van het adres maakt ook een lichte, verwachtingsvolle spanning zich van mij meester. Ik zal vandaag minister Donner persoonlijk ontmoeten. Uiteraard had ik mij zo goed mogelijk voorbereid en had een aantal punten paraat die ik de minister wilde voorleggen.

Om 14:00u heb ik de afspraak staan. Mw. Veldkamp van het UWV zal mij op het binnenhof opwachten. Hoe het programma er precies uit zou komen te zien, was mij nog niet helemaal bekend. Dat zou ik daar te horen krijgen.

Ik druk op: Ga! op mijn Navigatie en vol goede moed en een gezonde nervositeit rij ik naar Den Haag Centrum.

Sinds zeer kort is om de Haagse binnenstad een zogenaamde Milieuring aangelegd. Je kunt hem herkennen aan de verboden-in-te-rijden-bordjes. De binnenstad is nu hermetisch afgegrendeld voor het reguliere autoverkeer. Dat was dus nog niet bekend bij mijn “Navi”, die heftig protesteert bij de gedwongen U-bochten: Wil je nou wél of niet naar het Binnenhof?

Ik manoeuvreer mijn auto maar in een van de ondergrondse parkeergarages op een minuut of tien loopafstand van het Binnenhof. 13:40u: Het was maar goed dat ik ruimschoots op tijd vertrokken ben.

Voor de slagboom van de parkeergarage kom ik nog maar nét bij de groene knop. Het apparaatje lijkt direct zijn tongetje uit te steken; het parkeerbewijsje. Als ik het parkeerbewijsje te pakken heb, gaat de slagboom open en gaat mijn navigatie op grijs. Nee, echt geschikt voor mensen met korte armen is de parkeergarage niet, maar dat niets nieuws voor kleine mensen.
Mijn Twingo krijgt een mooi plekje, vlakbij de lift naar boven. In de lift blijken de knoppen wél goed bereikbaar.
Eenmaal boven merk ik dat het niet koud is maar dat het wel flink waait. Gelukkig is het droog.

Ik wandel over de Spuistraat en steek de Kalvermarkt over. Ik zie dat een verkeersregelaar in discussie is geraakt met een bestuurder die niet verder het Centrum in mag rijden. Erachter wachten nog vier auto’s met boze koppen achter het stuur. Ze kunnen niet voor of achteruit. Ik zou niet graag in de schoenen van de verkeersregelaar willen staan.

Het is verder niet druk. Mijn gedachten gaan terug naar de liturgische bijeenkomst, ruim een week eerder. De aftrap van een week vol vieringen in het kader van 100 jaar CNV. Als gast en als “stem uit de samenleving” heb ik de eer gehad om de aanwezigen daar kort toe te spreken. Dat waren niet de minste gasten. Hare Majesteit Koningin Beatrix, Bert van Boggelen, voorzitter CNV, minister Verburg (Landbouw) en Minister Donner (Sociale Zaken).

Voor het CNV die in de afgelopen 100 jaar veel heeft bereikt, blijven nog altijd idealen die het waard zijn om na te streven. Mijn boodschap was er een waarin om aandacht wordt gevraagd voor mensen met een beperking die knokken voor volwaardige participatie in de maatschappij. Mijn quote voor deze bijeenkomst was dat ik droom van een samenleving waarin je handicap geen beperking hoeft te zijn en je beperking geen handicap hoeft te zijn.

Na afloop van die bijeenkomst kreeg ik veel positieve reacties over mijn boodschap. Sterker nog: in een bijeenkomst, een dag later, haalde minister Donner in zijn toespraak deze woorden nogmaals aan! Kun je een grotere veer krijgen..?

Ik loop door het voetgangerspoortje het Binnenhof in. Nummer 22 is niet moeilijk te vinden. Voor de ingang staat een dure zwarte Audi geparkeerd. Minister Donner komt tegenwoordig niet meer met de fiets…

Ik fantaseer hoe het zou zijn als ik mijn Twingo ernaast had kunnen zetten. Twee bolides van mannen die werken aan participatie van mensen met een beperking.
Maar leg dat maar eerst uit aan de verkeersregelaar.

Kennelijk ben ik de eerste want er staat nog niemand mij op te wachten. Een minuut of tien later verschijnen drie jonge mensen. Twee mannen en een vrouw. De vrouw heeft een camera in de hand. Zij komen op mij toe. Ze zijn van NOS Headlines. Zij gaan mijn ontmoeting met Donner registreren. Nadat wij ons aan elkaar voorgesteld hebben, worden alvast opnames gemaakt en wat vragen gesteld over het belang van de nieuwe Wajongwet die vandaag in de Eerste Kamer in behandeling is. Ik leg uit dat de nieuwe Wajongwet uitgaat van de aanwezige potentie van jongeren met een beperking. Dit is een grote stap voorwaarts als je bedenkt dat de oude Wajongwet vooral uitging van wat je niet kunt. Binnen de nieuwe wet kan gebruik worden gemaakt van allerlei voorzieningen om je op weg te helpen een volwaardige arbeidsplaats te verwerven. Samen met de ondersteunende partijen wordt een participatieplan opgesteld. Eigenlijk een soort contract gericht op werk met een inspanningsverplichting voor alle partijen binnen het traject.
Voor werkgevers worden voorzieningen getroffen om de administratieve lasten bij het in dienst nemen van een Wajongere zoveel mogelijk te beperken. Hoe dit onderdeel in de praktijk zal uitwerken, is een van de vragen die ik voor de minister heb. Er worden op dit punt hoge verwachtingen gewekt.

Inmiddels is ook mw. Veldkamp van UWV en de politiek assistent van de minister gearriveerd en gaan wij het gebouw van de Eerste Kamer binnen. Het interieur ademt een hele voorname, antiek-adellijke sfeer uit. Het kraken van de houten traptreden maakt het plaatje compleet.

Op de Publieke Tribune zie ik Quirijn van Woerdekom, beleidsmedewerker van de Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad (CG-Raad). Het is goed hem hier te zien. Met hem werk ik al samen in een project om te bekijken hoe aanvraagprocedures voor gehandicapten slimmer en klantgerichter kunnen worden georganiseerd.

Ik neem plaats op de voorste rij stoelen en kijk over de rand.
Links zie ik minister Donner achter een grote, mooi bewerkte, houten tafel dat veel weg heeft van een enorm bureau. Een Kamerbode bezorgt hem juist een kopje thee.
Voor hem ligt een indrukwekkende hoeveelheid documenten. Vermoedelijk de schriftelijke inbreng van de diverse fracties.
De minister luistert naar de sprekers van de Eerste Kamerfracties en maakt zo nu en dan aantekeningen. De toespraken van de diverse fracties lijken erg op elkaar, al zijn er links en rechts wel accentverschillen.
De VVD vindt dat er best een steviger sanctiebeleid bij de re-integratie kan komen en wil ook de keuringen nog strenger laten zijn om de instroom enigszins te beperken.
De SP vindt juist dat Wajongers teveel het slachtoffer van een maatschappij dat hen als onrendabel dreigt te bestempelen. Ter illustratie van wat hij bedoelt te zeggen, verwijst de spreker naar de documentaire van Marcel van Dam, die onlangs op televisie te zien was.
De CDA-fractie vraagt de minister nog eens te kijken naar de diversiteit in indicatiestellingen. Is het niet mogelijk om deze met elkaar te laten integreren?
Interessante vraag: het is juist een thema waar ik samen met de CG-Raad aan werk. Ik ben benieuwd naar de reactie van de minister.

Ik kijk rond in de zaal. Medio jaren negentig is het schitterend gerenoveerd en in haar oude, vroeg 19e-eeuwse stijl teruggebracht. Helaas mogen hier geen foto’s worden gemaakt. Rechts, achter de Kamervoorzitter hangt, een indrukwekkend portret van Koning Willem II die zich als eerste vorst heeft moeten schikken in zijn nieuwe ceremoniële rol als constitutionele monarch. Een klein voordeeltje: hij werd en bleef onschendbaar. Een portret van Thorbecke, de architect van de Nederlandse parlementaire democratie zie ik hier echter nergens hangen.
Ook het plafond is schitterend beschilderd met taferelen van verre landen en exotische volkeren.

Tegen een uur of vijf is de eerste termijn ten einde en wordt de vergadering geschorst naar 19:30u. Nu gaat het gebeuren. Zodirect ga ik de minister ontmoeten. Ik loop achter de anderen aan.
Beneden in een van de rijk gedecoreerde wandelgangen wordt druk overlegd hoe één en ander in beeld zal worden gebracht. Afgesproken wordt dat er eerst beelden worden gemaakt van minister Donner en mij, zittend aan een tafeltje. Vervolgens worden de minister en ik elk apart geïnterviewd. Daarna gaan wij nog even naar buiten voor een aantal foto’s.

Wij zijn er net uit of daar verschijnt minister Donner in hoogsteigen persoon. Hij schudt alle aanwezigen even de hand. Als laatste drukken de minister en ik elkaar de hand. Wij nemen, zoals afgesproken, plaats bij het tafeltje. Het heeft wel iets weg van een tafereel dat je ziet als staatshoofden elkaar ontmoeten. Vaak nemen die ook plaats op sjieke fauteuils.

Ik begin maar meteen over de grote diversiteit aan indicatiestellingen. Voor elke aanvraag (WMO, ondersteuning op school en werk etc.) moet je een aparte keuringsprocedure doorlopen en waarbij je je verhaal en je aanvraag telkens opnieuw moet beargumenteren. Dat maakt de aanvrager afhankelijk van het oordeel van veel verschillende instanties. Kan dit nu niet beter worden georganiseerd? De minister ziet het probleem maar ziet het niet zitten om toe te gaan naar één integrale indicatiestelling omdat dit mensen veroordeelt tot een bepaald stramien waarlangs je gedwongen wordt te functioneren. Een dergelijke gedachtegang gaat voorbij aan de ontwikkelingsmogelijkheden van mensen.
De minister denkt er precies zo over als ik maar ik ben juist van mening dat een integrale indicatiestelling juist kan voorkomen dat mensen in een bepaald afhankelijkheidspositie brengt.
Je moet dan wel een methode gebruiken -en die methode bestaat- die in staat is in kaart te brengen wat er precies nodig is om de betreffende beperking op te heffen. De aanvrager is juist degene die, mits goed toegerust, heel goed kan aangeven wat zijn ondersteuningsbehoefte is. Het profiel dat hieruit voortkomt kan, bij veranderende omstandigheden, worden aangepast. De positie van de cliënt moet hierin wel leidend zijn. De tijd is nu helaas te kort om de werking van de methode die hiervoor kan worden ingezet, goed uit te leggen.

Ik wijs minister Donner op een ander thema: De toezeggingen mbt administratieve lastenverlichting van bedrijven. Ik ben beducht voor (te) hoge verwachtingen en de daaropvolgende teleurstellingen. De minister is zich hiervan bewust en erkent rekening te houden met opstartproblemen. Echter, gezien de maatregelen die er liggen, heeft de minister er vertrouwen in dat er veel bereikt gaat worden in de dienstverlening om de bedrijven te ondersteunen bij het in dienst nemen van Wajongers.

Tot slot vertel ik hem dat ik nauw betrokken ben bij de samenwerking met UWV (Klant & Service) en diverse cliënt- patiëntorganisaties. Doel: Kennisuitwisseling tussen beide partijen. Wat mij betreft kan dit overleg ook een volwaardige signaleringsfunctie gaan krijgen inzake de uitvoering van de Nieuwe Wajongwet.
Minister Donner is blij te horen dat ook de mening van cliënt- en patiëntorganisaties wordt betrokken bij de uitvoering van nieuw beleid.
Wij worden gewenkt. In verband met de tijd moeten wij het gesprek gaan afronden. Ik complimenteer Donner nogmaals met deze nieuwe Wajongwet en ik wens hem succes bij de beantwoording van de vragen uit de eerste termijn.

Nu gaan wij nog even naar buiten om een aantal foto’s van onze ontmoeting te maken.
Terwijl de foto’s worden genomen, maak ik van de gelegenheid gebruik om minister Donner nog een exemplaar van De Vriendschap, het ledenblad van de Belangenvereniging van Kleine Mensen, aan te bieden. Hier staat ook een artikel in van mijn belevenissen als Wajong Ambassadeur tijdens de Prinsjesdagborrel. Dan moet de minister echt gaan. De Audi staat met draaiende motor te wachten. Als de auto het Binnenhof uitgereden is, neem ik afscheid van de ploeg van NOS Headlines en van de vertegenwoordiger van UWV.

Ik loop weer de stad in en denk na over de ontmoeting. Het is was een geweldige eer om minister Donner direct te kunnen spreken over de nieuwe Wajongwet. Uit ons gesprek bleek een grote betrokkenheid van de minister voor dit thema. Eigenlijk had ik nog willen vragen waar die betrokkenheid vandaan komt. Die gelegenheid gaat nog vast eens komen.

Ik merk dat ik trek heb gekregen. Vlakbij is een fastfoodrestaurant waar ik naar binnen ga. Als ik een Caesarsalade bestel, is die nog niet klaar. Ik mag alvast plaatsnemen; de salade wordt mij zodirect bezorgd.

Als ik plaatsneem, zie ik rechts in de hoek van het restaurant twee verkeersregelaars druk met elkaar praten. De lichtgevende hesjes hebben ze nog aan. Ik kan ze niet verstaan maar ik kan wel raden waar zij het over hebben.